REVIEW – Na Adams weet je het (bijna) zeker: Donald Trump wordt straks gewoon weer president

‘Nooooooooo‘, twitterde ik op de ochtend van de Amerikaanse verkiezingsuitslag, 9 november 2016. Ik vond Donald Trump helemaal niks, een ‘liabilty‘ zoals ze dat noemen. Hij paste niet in mijn wereldbeeld van ‘staatsmannen’, ‘leiderschap’ en nou ja gewoon, wat ik kende. Ik had de fraude die Obama bleek te zijn – net als die van zijn opvolgster – nog niet vol in het vizier.

Een paar maanden later twitterde ik: ‘de mentale toestand van Donald Trump is niet aan mij’. Noem het plotseling opportunisme maar ik zag dat deze man tenminste wel zijn verkiezingsbeloften hield, de Amerikaanse waarden hoog hield en tegen islamisten, partijdige media, globalisten en het anti-Israel beleid was. Hij was wars van het hele idee dat Amerika gebukt moest blijven gaan onder het slavernijverleden (Obama), de obsessie met racisme en een algeheel schuldgevoel over Amerika zelf en het lot van de rest van de wereld.

Donald Trump rekende daarmee af: Make America Great Again. Hij brak ‘een gat in de realiteit, die slechts een filter bleek’. Steeds meer zwarte Amerikanen zeggen nu ‘vrijer’ te zijn sinds Donald Trump aan de macht is. En Trump aanhangers bleken niet de racistische, agressieve ‘deplorables‘ die Hillary van ze maakte. Ze zijn eerder milder (geworden) – net als Donald Trump zelf (althans voor nu..). Maar voor wie de nieuwe wereld nog door het oude filter ziet, ziet Trump (via het infuus van de media) als Hitler, als dictator, racist en gevaarlijk. Je kunt feiten naar anti-Trumpers gooien maar het is water onder de brug.

Twee verschillende percepties van de werkelijkheid groeien zo uit elkaar:

Will you be seeking revenge for the strong economy, the peace with North Korea, the better trade deals, the prison reform, the pardon of Joe Jackson, or the crushing of ISIS? I apologize for all of that. https://t.co/NYgI2hZJQr

— Scott Adams (@ScottAdamsSays) 29 mei 2018

‘Two Movies on One Screen‘, noemt cartoonist en allround ondernemer Scott Adams het in zijn boek ‘Win Bigly – Persuasion in a World where Facts don’t Matter‘. Waar Adams in het voorbeeld hierboven naar kijkt is iets heel anders dan waar Siskind naar kijkt. En hoewel elke nieuwe realiteit meestal went, geldt dat niet voor iedereen. Je kunt alleen aan Trump wennen en hem begrijpen als je je realiseert dat zijn verkiezing werd gewonnen op een 3D-bordspel, legt Adams uit. Wij zijn nog steeds geneigd alles in 2D te duiden: ‘Hij heeft een hekel aan vrouwen, hij discrimineert, hij verbindt niet, hij steunt de KKK, hij wil een muur bouwen bij Mexico!, etc.’

In ‘2D’ zijn dit tekenen dat hij dictatoriale ambities heeft, maar in werkelijkheid is hij via ‘Persuasion‘ – zo lang mogelijk zo veel mogelijk mensen hun aandacht vasthouden – president geworden, juist door subversieve uitspraken te doen en ‘getting away with bad behavior‘. Door uitzinnige uitspraken en plannen. Plannen die hij (zoals een onderhandelaar betaamt) later bijstelt tot een realistisch, acceptabele vorm (zoals hij deed met de muur en de immigratie-ban). Trump is vooral een onderhandelaar, en uit New York. Net als Adams, die uitlegt dat Trumps grove opmerkingen vaak grappen zijn.

Overigens heeft hij genoeg kritiek op Trump: Zijn langzame afstand nemen van de KKK, de spastische imitatie van Serge Kovaleski, een rechter in zijn zaak, Judge Curiel, ‘Mexican’ noemen, ‘Trump University’, het negeren van feiten, en ’tough talk’. Het boek is geen ode aan Trump. Veel meer een bewustwording onder hypnose van wat je al wist, maar nog niet snapte. In de wereld die we graag voorspelbaar willen houden snapt hij hoe je filters (niet de werkelijkheid!) kunt vervangen. En hoe meer je voorspellingen uitkomen, hoe rationeler je filter is.

Voor zover ik na mijn ‘Noooooo‘ en mijn opportunisme niet al ‘gewend’ was aan Trump heeft dit boek me overtuigd van hoe interessant zijn presidentschap is, en hoe goed het is dat er een gat in de realiteit is geslagen. Het legt bloot hoe verslaafd we waren aan ons oude wereldbeeld, waarin het Midden-Oosten ons constante vertrouwen en onze hulp verdiende, net als de media en de democraten die niets fout konden doen en met hun morele gelijk een corrupt systeem in de lucht hielden (dat ze nu bereid zijn met tribale, agressieve middelen te verdedigen).

We zagen niet alleen slechte verliezers maar ook het oude filter aan het werk, en nog steeds. ‘He was ripping a hole in the fabric of the universe‘, zegt Adams over Trump eerste weken in de campagne. Om te kunnen winnen moest hij wel. En zo, op de golf van cognitieve dissonantie bij links overtuigde hij de rest van Amerika.

Hij noemt voorbeelden uit de Hillary campagne die ‘so weak and backward‘ waren dat Adams op twitter bedacht dat er wel een mol uit het Trump-team betrokken moést zijn. Hillary die een tijdje ‘Imagine president Trump doing… (en dan iets heel ergs)’ twitterde bijvoorbeeld. Hillary dacht walging op te roepen bij haar achterban, maar in plaats daarvan groef ze de nieuwe werkelijkheid uit. Mensen gingen Trump inderdaad letterlijk als president zien – zijn grootste uitdaging tijdens de verkiezingen. En ‘Love Trumps Hate’, een bedenksel van het Hillary-team was ook een slechte keuze:

Adams is een expert op het gebied van persuasion – overtuiging, en noemt Donald Trump  een ‘Master Persuader’ (‘zoals Steve Jobs, Tony Robbins en Madonna dit ook zijn’) en hij was de eerste publieke figuur die Trumps overwinning voorspelde. Hij noemt Trump ‘the most persuasive human I have ever observed‘. Hij observeert hem al jaren, en wist op 16 juni 2015 dat hij zou winnen.

Dat was de dag Donald Trump zich kandidaat stelde in zijn Trump Tower. Adams is zelf geen Trump aanhanger, stemt überhaupt niet, en noemt zichzelf links. Zijn analyses op zijn blog leverde hem veel tegenwind op. Maar hij schaamt zich nergens voor en ‘deed het niet voor het geld’. ‘Ik ben al rijk, niemand bezit mij. De gebruikelijke zakelijke term voor zo’n situatie is F*-you money hebben. En dat heb ik.’

Adams bouwde een succesvolle carrière op rondom zijn cartoon Dilbert en zijn expertise rondom kwesties als deze. Bezig zijn met Trump was ‘thrilling‘ voor hem. Gewenning, filter-shifts of niet, tot dit boek had ik nog geen overtuigende verklaring gevonden waarom het voor het verliezende kamp na de verkiezingen maar niet wilde wennen – alvorens een goede democratische tegenaanval in te zetten. En waarom zij, tot op de dag van vandaag, hun wereldbeeld niet bijstellen terwijl het letterlijk oplost (‘dissolves’) voor je ogen als je een beetje moeite doet.

Waarom is links Amerika (tot in hartje Europa) hysterischer en irrationeler dan ooit, waarom wordt er voortdurend over impeachment gefantaseerd en keihard naar de maan geschreeuwd bij de zoveelste anti-Trump rally? Waarom worden zelfs voorvallen, uitspraken en connecties met mensen verzonnen om die realiteit vast te houden? Hoe ver gaat zoiets?

‘When your old worldview falls apart, it can trigger all kinds of irrational behaviour before your brain rewrites the movie in your head to make it consistent with your new worldview.’ Deze films hebben wij allemaal in ons hoofd, schrijft Adams. Links begreep en begrijpt niet wat Trump deed – zijn methoden en intenties – en raakte in een staat van cognitieve dissonantie, een die tot op de dag van vandaag voortduurt.

Cognitive dissonance and confirmation bias in the anti-Trumpers explains 100% of why your side sees Trump supporters as monsters. It’s basic stuff. Read Win Bigly.

— Scott Adams (@ScottAdamsSays) 23 mei 2018

Het boek van Scott Adams over Trump, de Verenigde Staten en de polarisatie tussen aanhangers en haters leest als een cognitieve SPA-treatment  – omdat hij weet waar Trump vandaan kwam en waar hij heen gaat: een tweede termijn. En vanwege iets wat er met ons aan de hand is, niet met hem. Dat is verfrissend.

Tot slot, persuasion skills zijn voor iedereen in deze 3D wereld (waar feiten er niet toe doen) een aanbeveling. In allerlei situaties, heel handig..

Would you like me to give a video tutorial on this? I can teach you one sentence that will drop your risk to approximately zero. pic.twitter.com/duaqfXmLNt

— Scott Adams (@ScottAdamsSays) 26 mei 2018

Sietske Bergsma

Ik ben jurist/journalist en schrijf vrijpostig en grondig over de grote thema’s van deze tijd. Met belangstelling of plezier gelezen? Doe een donatie voor het vrije woord. Dank!