Actuele diagnose van Duitsland: ‘De rechtsstaat verrot als er geen schoon schip gemaakt wordt’

Het doek valt voor Merkel, spanningen lopen op, politieke extremen staan tegenover elkaar. Maar ‘Merkel-Dämmerung‘ (het zo mooi beschreven ‘uitdoven van Merkel’) is net als op de opkomst van de AfD in alle deelstaatparlementen van Duitsland slechts een van de vele oppervlakkige problemen in Duitsland, schrijft historicus en journalist René Zeyer (1955) zaterdag in een Zwitserse krant.

De rechtsstaat in Duitsland is aan het rotten, schrijft hij. “Dit komt tot uiting in het feit dat in Duitsland, net als in andere Europese landen, er bepaalde gebieden en buurten zijn waarin het de staat niet meer lukt een monopolie op geweld af te dwingen. Er zijn maffiaclans, familieclans die geld voor bescherming eisen, die de drugshandel beheersen en liever zelf de leefregels bepalen. In Berlijn, Duisburg, Dortmund, Essen en elders zijn er gebieden waar de rechtsstaat alleen per geval nog functioneert.” Wat Zeyer schrijft staat niet op zichzelf. Veel Merkel-critici en insiders op deze thema’s berichtten al jaren hierover. Het was de Egyptisch-Duitse schrijver Abdel Hamad-Samad die onderzoek deed en in zijn boek over mislukte integratie aan de bel trok. Als er niets veranderd zullen veel steden bestaan uit no-go area’s en min of meer beschermde buurten, waar geld meer dan ooit bepaald hoe hoog en droog je zit.

Zeyer spreekt in algemene bewoordingen uit iets vaker dan eerst door de ethers klinkt: er is onrust onder de bevolking en daar moeten we iets mee. Angela Merkel ging deze weel naar Chemnitz — de stad waar een inwoner werd neergestoken door twee vluchtelingen en waar vervolgens de camera’s op zoek gingen naar ‘extreem-rechts’ om de aandacht af te leiden. Ze zei deze week dat haar vluchtelingenbeleid niet helemaal zorgvuldig was. Het kwam er allemaal zo aarzelend uit dat het moeilijk is om er waarde aan te hechten. Zeyer:

“Niets heeft het voorheen herenigde Duitsland zo zichtbaar veranderd als de ongecontroleerde immigratie naar Duitsland, vanaf de opening van de grenzen in 2015. Niet alleen qua uiterlijk of manier van samenleven maar ook op juridisch vlak. Terwijl de rechtsstaat, hoe onvolmaakt ook, het laatste bolwerk zou moeten zijn tegen willekeur, barbaarsheid en ‘Faustrecht’.”

Hij benoemt wat de mainstream media al weken weigeren recht te zetten of te nuanceren, of überhaupt te brengen: ‘Als een regering wekenlang bezig is met de vraag of een ambtenaar (Hans-Georg Maassen, oud-president binnenlandse veiligheidsdienst, red.) in het openbaar mag zeggen wat hij denkt dat juist is, omdat dat in tegenspraak is met het officieel verhaal van de gevestigde partijen, dan is er een bedenkelijke afstand tot de burger gecreëerd.’

“Waar dit alles toe zou leiden, is dan vaak de vraag. Aan een nieuwe ‘bruine’ machtsovername? Zeker niet. De AfD is niet de NSDAP en de voortdurende waarschuwing voor een ‘rechtsradicaal gevaar’ negeert de echte gevaren: Het cement van de samenleving, de middenklasse, richt zich niet meer op omhoog klimmen in de maatschappij maar op een val voorkomen. Dat bedreigt de cohesie. Gerechtvaardigde angst voor armoede op oudere leeftijd, zorgen over gezondheidszorg, veiligheid, de slechte infrastructuur. Deze zorgen zien we alleen in de vorm van holle frasen terug in de politiek.”

Zonder die cohesie zal Duitsland vervallen in een samenleving van parallellen, beschrijft hij. Eén waarin superrijken leven ver weg van onderklasse en islam, waarin archaïsche, tribale structuren bestaan.’

Het is niet voor het eerst dat journalisten voor een burgeroorlog in Duitsland waarschuwen. “Als dit verval van de rechtsstaat doorzet komt het tot burgeroorlog-achtige onrusten. Duitsland zal uiteenvallen in een mozaïek van kleine structuren, zoals in de tijd van Heinrich Heine, die in 1844 in ballingschap in Parijs schreef: “De rechtsstaat verrot als er geen schoon schip gemaakt wordt.”

Exakte Diagnose über den Zustand von #Merkel|s Deutschland. https://t.co/iGqrNAgl7r

— Marcus T. Franz (@M_T_Franz) 17 november 2018