Maatschappij-schizofrenie

Wie goed luistert hoort de stemmen. De vele consistente, georganiseerde en negatieve stemmen die ons beledigen, kwellen en hinderen in ons dagelijks bestaan. Ze komen uit de radio en tv, ze spreken tot ons via krantenkoppen en ze komen in veelvoud. De stemmen uit de monden van mensen met macht en invloed. Ze willen rondkruipen in onze gedachten, dringen zich op en laten zich niet wegredeneren. Ze willen niet spreken maar verstoren, ze willen niet verbinden maar ontregelen. Als een lamp die de hele nacht aan moet blijven. Nee, ik heb geen last van stemmen in mijn hoofd, maar ‘het brein’ van de samenleving is schizofreen geworden. Het brein van de gezonde samenleving beter gezegd. Het normale, mooie en leuke wordt dagelijks opgeschrikt door de meest absurde leugens, die als doel lijken te hebben ons contact met de realiteit te verstoren. Dat is wat schizofrenie is.

Sinds de laatste jaren leek het gezond verstand weer wat terug te keren in Nederland. De stemmen werden uitgedaagd. Maar na de val van het kabinet hoor je ze weer luider. “Kies voor ons, voor een veilig en zeker bestaan, laat ons de problemen wél oplossen”(VVD),“de PVV zaait amateurisme, wantrouwen en chaos” (CDA) ,“we moeten deze treurige periode in onze vaderlandse geschiedenis achter ons laten”(Groenlinks-PvdA). “Wie wind zaait, zal storm oogsten,” aldus Mirjam Bikker van de ChristenUnie over Wilders. Wie goed luistert weet dat dit niet gaat over de PVV alleen, maar over waar de bezorgde burger tegen in het verweer komt. De wind van verandering mag niet waaien blijkbaar. De storm die zal opsteken als de mens definitief zijn stem verliest, ten gunste van het collectief, alleen die zal de stemmen behagen.

Ze zijn bijna niet van elkaar te onderscheiden. De stemmen hebben het druk met dezelfde boodschap: geef het op. Voer oorlog, geef ons je land en autonomie. Voor je eigen bestwil, voor de planeet. De stemmen voeden zich met de negatieve energie die deze gedachten opwekken en als er te weinig energie is of als de voorraad dreigt op te raken, dan worden ze luider en valser. Ze zijn briljant op elkaar afgestemd ook, werken in koor en kennen hun slachtoffers beter dan wij onszelf.

Lang werd gedacht dat schizofrenie een hersenziekte was, veroorzaakt door genetische factoren en een chemische onbalans, maar er is overtuigend bewijs dat patiënten, veelal jongvolwassenen, lijden onder “externe entiteiten”. Iemand die daar veertig jaar lang onderzoek naar deed is gepensioneerd psychotherapeut Jerry Marzinsky. Hij werkte met schizofrene patiënten in staatsziekenhuizen en gevangenissen. Uiteraard geldt zijn werk als controversieel. Dat mag je ook verwachten als je de entiteiten “boos” maakt, zoals hij zelf ook zegt. Ze worden liever hallucinaties genoemd, die je met medicatie kunt verdrijven. Waarmee de patiënt nog verder wordt verzwakt. Marzinsky ontdekte dat je de stemmen boos kunt maken door ze te noemen wat ze volgens hem zijn: parasieten en demonen.

Maatschappij-schizofrenie is meer dan een creatieve metafoor voor deze paranormale toestand. Marzinsky geloofde dat zijn patiënten aan een spirituele ziekte leden en ik geloof dat deze tijd daar net zo goed aan lijdt. Hij beschrijft in zijn werk bijvoorbeeld dat het voordragen van Psalm 23 (“De Heer is mijn Herder”) de stemmen tot waanzin dreef. Dat patiënten letterlijk wegrenden of gewelddadig werden en vaak niet begrepen waarom. Het vereist begrip maar ook geloof in deze krachten om ze uit te kunnen drijven, meende hij. De stemmen zijn doodsbang voor dit geloof, maar vooral dat in hun grote tegenstander: een goede God.

Misschien gaat het wat ver, politici en andere agendapushers demonen te noemen of onze collectieve toestand een vorm van bezetenheid, maar die mogelijkheid, die kijk op de zaak, werpt wel een helder, ontsmettend licht op het donker dat we samen lijken te ervaren. Het geeft verlichting en biedt een uitweg. Want uiteindelijk werkt het kwaad alleen via het individu, zoals Solzjenitsyn beschreef in zijn memoires over de Goelag. “De scheidingslijn tussen goed en kwaad loopt dwars door het hart van ieder mens.” Een ieder kan zelf de stemmen verzwakken en buitensluiten en ze kort en krachtig de deur wijzen. En als dan je goed luistert, blijft maar een stem over, die van de liefde.