Onzalig pact tussen festivals en overheid: een gevecht om de massa

“Die superpower van ondernemers die de massa kan bewegen is nu nog een slapende draak, maar de overheid ziet hem al wel liggen. Omdat zij hem gecreëerd hebben en daarom verdoven”

De grote festivalorganisator ID&T, al dertig jaar een begrip in de wereld van de dance en grootschalige evenementen spant een kort geding aan tegen de overheid vanwege de nieuwste maatregelen. Clubs en discotheken moeten voorlopig weer sluiten en meerdaagse totaalervaringen, zoals die van ID&T, zijn verboden. Bezoekers van een evenement moeten zitten, klonk het afgelopen vrijdag op de persconferentie. Ook zal de proef met Testen Voor Toegang op “pauze” gaan. 

In het kort geding wordt een duidelijk besluit vanuit de overheid geeist: het laten doorgaan van festivals onder ‘Fieldlab-voorwaarden’ of vergoeding van kosten uit het garantiefonds, aldus CEO van het bedrijf, Ritty van Straalen. Het was founding father van ID&T, Duncan Stutterheim, die met zijn vrouw Lisca in het Blckbx van Flavio Pasquino het kort geding (duidelijk geëmotioneerd) aankondigde. 

Dit interview beluisterend en de reacties op social media volgend vallen twee dingen op: de verandering van toon en begin van inzicht bij de grote bazen in de evenementen industrie en het serieuzere spelletje dat tussen overheid en hen nu op stoom komt. Want mensen beginnen eindelijk het krankzinnige labyrint te zien, en willen er uit.

Op het moment suprême de stekker er uit te trekken is gewoon straf

ID&T en anderen zitten al langer op de strafbank van de overheid, maar slaan nu pas uit puur ongeloof over de hardheid ervan om zich heen. Eindelijk, zou je zeggen. Stutterheim en de ondernemers achter ID&T hebben namelijk een belangrijke voortrekkersrol. Ze kúnnen procederen, zijn geen eenlingen en hebben invloed op de publieke opinie en een hele grote groep jongeren die naar hen opkijken (en zelfs voor hun levensgeluk van hen afhankelijk zijn als ik de teleurstelling onder de kaartjeskopers moet geloven: “ik heb hier een half jaar naartoe geleefd!”).

ID&T vindt het “disproportioneel” wat er gebeurt, “niet meer uit te leggen” en eist nu “duidelijkheid”. Daar is geen speld tussen te krijgen. Het gaat hier niet om het eventjes afbreken van een paar partytenten en een dj-tafeltje. De grote festivalorganisaties bouwen hele steden op. Voor hen is dit als het aflasten van de Olympische Spelen. Inclusief alle artiesten die gewoon betaald moeten worden. Het demissionaire kabinet komt letterlijk hun ruimte in om op het moment suprême de stekker er uit te trekken. Want ‘besmettingen’. 

Met ongeloof en boosheid win je geen rechtszaken

Dit verklaart de boosheid. Die volkomen terecht is. Maar met boosheid win je geen rechtszaken. Ook niet als die boosheid op verlies van vrijheidsrechten, broodroof en onkunde van de overheid is gebaseerd. We hebben gezien dat de rechterlijke macht al die argumenten vanwege ‘de A-status van het virus’ door de vingers wil zien. Het kort geding zal dan ook geen werkelijke belangenafweging worden, maar een oefening in het bekrachtigen van het narratief. Door bovendien op voorhand akkoord te gaan met Fieldlab maatregelen zal ID&T zich eerder kwetsbaarder maken dan sterker. Dat hebben de laatste maanden toch ook al bewezen? Einstein’s beroemde citaat “Waanzin is steeds hetzelfde doen en andere uitkomsten verwachten” is hier van toepassing. Testen is statistieken produceren, de angst er in houden.

Dat is jammer want de paniekvoetbal is misschien niet nodig. Wat namelijk als tweede opvalt in deze ontwikkeling is de (in potentie) gelijkwaardige krachtmeting tussen beide partijen. Wie voorbij het officiële narratief kijkt ziet het werkelijke gevecht: die om de eigenaar (of neutraler: de beheerder) van de massa. ID&T kan in deze fase van ‘de pandemie’ hele menigten verschuiven, hun mening en gevoel. Hun geloof in de overheid. Die superpower is nu nog een slapende draak, maar de overheid ziet hem al wel liggen. Omdat zij hem gecreëerd hebben maar verdoven. Daarom ging de stekker eruit afgelopen vrijdag.

En daarom moeten we de stekker er zelf weer in steken. 

Het massaal op de been brengen van feestende mensen past niet meer zo in het Nieuwe Normaal, en niet om gezondheidsredenen. Het de ondernemers zo moeilijk mogelijk maken is een doel op zichzelf. En een genadeklap uitdelen is onderdeel van het beleid geworden. Niet omdat de ondernemers in Nederland zwak en dom zijn, maar omdat ze bovenop de oplossing zitten (te slapen). Stel dat we die oplossing zouden zien…

Paradigma van underdog verschuiven

Als Stutterheim doordrongen raakt van de penarie waar zijn branche in zit dan is dat een goed begin maar dan is hij er nog niet. Zolang hij op het speelveld van ‘veilige evenementen met inachtneming van regels’ de bal probeert te scoren voor zijn eigen team zullen de doelpalen blijven verschuiven. En het lot van de volksgezondheid op zijn eigen schouders moeten meezeulen. Komt dat Mark Rutte even mooi uit. Geen vrijheid, wel de plichten.

Ik denk dat ID&T (en Stutterheim in de media) nog verder moet gaan. Het paradigma van underdog tegenover een ‘aan een crisissituatie gebonden’ overheid verschuiven. Stutterheim moet de situatie gaan zien als een gevecht om de massa. De hoeveelheid mensen die ID&T op de been krijgt is een bedreiging voor de macht, dát is zijn rechtszaak. Op zijn speelveld. De massa staat al anderhalf jaar onder ‘soft surveillance’ van de staat. De druk is opgevoerd de laatste maanden. De dijk kan doorbreken als mensen onder invloed van een andere vibe het licht gaan zien. Uit hun hallucinatie komen over de gevaren van COVID-19. ID&T heeft geen rechtszaken nodig om het licht weer aan te doen.

Ondernemers maak van de gelegenheid gebruik het tij te keren, jullie zijn met heel veel. Dat laatste is jullie beste argument, in en buiten de rechtszaal. Ontwaak de draak in jezelf.

Sietske Bergsma

Ik ben jurist/journalist en schrijf vrijpostig en grondig over de grote thema’s van deze tijd. Met belangstelling of plezier gelezen? Doe een donatie voor het vrije woord. Dank!