Michel Houellebecq’s lofzang op Donald Trump en sneer naar Europa: ‘gewoon een dom idee’

‘In het finale oordeel, zal Trump misschien wel de noodzakelijke beproeving zijn geweest’

Michel Houellebecq komt binnenkort met een nieuw boek, met de titel ‘Sérotonin’ na een lange periode van stilte waarin hij ook huwde. Die stilte doorbreekt hij ook met zijn ingezonden ‘brief aan Amerikanen’ die vandaag verscheen in Harper’s Magazine. De meest in het oog springende delen uit die brief staan hieronder vertaald:

“De verschillende keren dat ik gevraagd werd mijn mening te geven over Donald Trump, heb ik gezegd: I don’t give a shit. Frankrijk is geen Wyoming of Arkansas. Frankrijk is een onafhankelijk land, min of meer, en dat zal het weer helemaal worden zodra de Europese Unie uit elkaar valt (hoe eerder hoe beter).

Laten we terug gaan naar Amerika’s laatste moreel onbetwistbare militaire overwinning: diens interventie in de Tweede Wereldoorlog. Wat zou er gebeurd zijn als de Verenigde Staten zich niet had gemengd in de oorlog? Zonder twijfel, het lot van Azië zou zich hebben gewijzigd. Hitler had hoe dan ook verloren. Het meest waarschijnlijk is dat Stalin’s leger tot aan Cherbourg zou zijn gekomen. Sommige Europese landen die de beproeving van communisme bespaard waren gebleven, zouden er alsnog onder geleden hebben. 

Een betwistbaar scenario, geef ik toe, maar een beknopte. Veertig jaar later, zou de Sovjet Unie alsnog zijn ingestort, om de simpele reden dat het berustte op een ineffectief en onzinnige ideologie. Wat ook de omstandigheden waren, wat ook de cultuur was waarin communisme zich vestigde, het is nog geen eeuw in staat geweest te overleven, in geen enkel land in de wereld. 

Het geheugen van mensen is niet erg lang. De Hongaren, de Polen en de Tsjechen van vandaag — herinneren zij zich werkelijk dat ze communisten waren? Is de manier waarop zij zich de toekomst van Europa voorstellen wezenlijk ander dan de voorstelling in West-Europa? Het lijkt extreem onwaarschijnlijk. Om even de taal van centrum-links te gebruiken, het “populistische kanker” is helemaal niet beperkt tot de Visegrád Groep. Boven alles zijn de argumenten die gebruikt worden in Oostenrijk, Polen, Italie en Zweden precies hetzelfde. Een van de constanten in de lange geschiedenis van Europa is de strijd tegen Islam; vandaag is die strijd simpelweg teruggekeerd naar de voorgrond. 

Ik heb alleen in boeken gelezen over de walgelijke tactieken van de CIA in Nicaragua en Chili, dus ik kan geen definitieve beschuldigingen uiten op die punten. De eerste Amerikaanse militaire interventies die ik me werkelijk kan herinneren zijn die van de twee Bushes, met name de zonen. Frankrijk weigerde om hem in de oorlog tegen Iraq te steunen — een oorlog die even immoreel als achterlijk was; Frankrijk had gelijk, en mijn plezier in het aanstippen hiervan kan niet groter zijn, aangezien Frankrijk daarna nergens gelijk in had.

Enorme vooruitgang is geboekt onder Obama. Misschien is hem de Nobelprijs voor de Vrede te snel uitgereikt; maar wat mij betreft heeft hij het later meer dan verdiend.  (….)

Op zijn minst kan Obama gefeliciteerd worden dat hij Syrië niet aan de lange lijst van moslimlanden heeft toegevoegd waar het westen wreedheden heeft begaan. Trump streeft naar en versterkt het beleid van terugtrekking geïnitieerd door Obama; dit is goed nieuws voor de rest van de wereld. (…)

Maar wat het meest opmerkelijke is aan de nieuwe Amerikaanse beleid is de handelspositie. Daar is Trump een frisse wind gebleken; jullie hebben er goed aan gedaan een president te kiezen met wortels in wat heet een ‘burgermaatschappij’. 

President Trump verscheurt verdragen en handelsverdragen als hij denkt dat het een verkeerde keuze was om ze te tekenen. Daar heeft hij gelijk in, leiders moeten weten hoe ze zich kunnen terugtrekken uit slechte deals. 

In tegenstelling tot vrije-markt liberalen (die op hun manier zo fanatiek zijn als communisten), beschouwt President Trump globale vrije handel niet als alle begin en alle einde van menselijke vooruitgang. Als vrije handel Amerikaanse belangen dient, dan is hij er voor, in het tegenovergestelde geval vindt hij ouderwetse, protectionistische maatregelen volkomen gepast.

President Trump is verkozen om de belangen van de Amerikaanse werkers te behartigen en beschermen. Gedurende de afgelopen vijftig jaar in Frankrijk, zou men hebben gewenst dat deze attitude er vaker was. (…)

President Trump houdt niet van de Europese Unie; hij denkt dat we niet veel gemeen hebben, vooral “waarden” en dat noem ik een voordeel, want welke waarden?  “Mensenrechten”? Serieus? He onderhandelt liever rechtstreeks met individuele landen, en ik geloof dat dit de voorkeur zou moeten hebben. Ik geloof niet dat kracht als vanzelf volgt uit een unie. Het is mijn geloof dat we in Europa noch een gemeenschappelijk taal kennen, noch gemeenschappelijk waarden noch gemeenschappelijke belangen, dat Europa niet bestaat en dat het nooit een volk zal omvatten of een democratie zal ondersteunen, om de simpele reden dat het geen volk wil omvatten. Kort gezegd, Europa is gewoon een dom idee dat langzaamaan in een kwade droom in veranderd, een waaruit we uiteindelijk wakker zullen worden. En in zijn hoop op een “Verenigde Staten van Europa,” een duidelijke referentie aan de Verenigde Staten heeft Victor Hugo alleen maar meer bewijs geleverd van zijn grandioosheid en stupiditeit; het doet me altijd goed Victor Hugo een beetje te bekritiseren. 

Meer dan logisch dat President Trump blij was met de Brexit. Meer dan logisch dat ik het ook was: mijn enige spijt was dat de Britten wederom zichzelf hadden betoond als moediger dan wij in het oog van de heerschappij.  De Britten werken op mijn zenuwen, maar hun moed kan niet ontkend worden. 

President Trump beschouwd Vladimir Putin niet als een onwaardige onderhandelingspartner; ik ook niet. Ik geloof niet dat Rusland de taak is toegewezen van universele gids van de mensheid — mijn bewondering for Dostoevsky gaat niet zo ver — maar ik bewonder de aanwezigheid van orthodoxy in het eigen land, ik denk dat het catholicism er goed aan zou doen om er inspiratie uit te halen. (…)

Het lijkt erop dat President Trump het zelfs gelukt is om de Noord Koreaanse madman te temmen: ik vond deze prestatie van positieve klasse. Het schijnt dat President Trump onlangs verklaarde: “You know what I am? I’m a nationalist!” Ik ook, net zo. Nationalisten kunnen met elkaar praten, met internationalisten, gek genoeg, lukt het praten niet zo goed. 

Frankrijk zou uit de NAVO moeten stappen, maar misschien zou zo’n stap zinloos worden als gebrek aan operationele financiering ervoor zou zorgen dat de NAVO uit zichzelf verdwijnt. Dat zou een ding minder zijn om ons zorgen over te maken, en een nieuwe reden om een lofzang te zingen op President Trump 

Samenvattend, President Trump lijkt mij een van de beste Amerikaanse presidenten die ik ooit heb gezien. 

Op het persoonlijke niveau is hij natuurlijk, behoorlijk, behoorlijk weerzinwekkend. Als hij omgaat met een pornoster is dat niet zo’n groot probleem, who gives a shit, maar gehandicapte mensen uitlachen is slecht gedrag. Met dezelfde agenda zou een authentieke Christelijke conservatief beter zijn geweest voor Amerika.  (….)

Jullie moeten gaan wennen aan het idee, waardige Amerikanen: in de finale analyse, zal Donald Trump misschien wel de noodzakelijke beproeving zijn geweest. En jullie blijven altijd welkom als toeristen.”