‘Het demasqué van de zittende macht is de belangrijkste reden voor de verkiezingswinst van Forum voor Democratie’
(Dit essay verscheen op 31 december 2018 op ThePostOnline)
Ik kan een lijstje maken met de best gelezen stukken van dit jaar, of mijn favorieten momenten, maar dat zijn allemaal polaroids op een kalender, mensen in het voorbijgaan, nieuws – niets voelt achteraf zo krachteloos als nieuws – uitbraken van ergernis en pessimisme. Ze kunnen samen wel iets van een beeld geven, maar nooit helemaal verklaren wat het gevoel aan het einde van een jaar nou is. Dus liever een archief-vrije verhandeling over een jaar waarin ik me niet kan voorstellen dat hij ooit overnieuw zou kunnen.
Elk begin, elke 1 januari, voel ik altijd het gewicht van het oude zinken: er kan weer van alles gebeuren. Nieuwe contacten, nieuwe gebeurtenissen op het wereldtoneel, creatieve en zakelijke kansen. Het dossier is gesloten, een fris nieuw schrift voor mijn neus. Natuurlijk is dit alles slechts schijn, een poging op te laden, met nieuwe voornemens, binnen een levenslange continuïteit die helemaal niets afrondt en begint.
Toch heb ik het gevoel dat die continuïteit in bepaalde zin gebroken is, dat ik in 2019 een hele andere wereld binnenstap. Het is alsof mijn eigen woonkamer, de straat, de stad en Europa niet dezelfde plek zijn waar ik vorigjaar op 31 december in Berlijn op zoek ging naar iets wat op oliebollen leek, waar ik de champagne koud legde en met vrienden thuis zat.
De wandeling in de mist na twaalven was een oud en nieuw uit duizenden. Ik was weer een jaar ouder en politiek en samenleving waren in een krachtmeting verwikkeld — was het ooit anders geweest? Merkel was herkozen in 2017, Trump zat steviger in zijn zadel, en de EU blies hoog van de toren over samenwerking op gebied van migratie en verdere integratie en uitbreidingen van bevoegdheden. De vogeltjes zongen zoals ze gebekt waren.
Gevaar verrechtsing
Het ging in 2017 vooral over het gevaar van de verrechtsing (hoe zou de AfD zich ontwikkelen, het populisme onder de Brexit, nieuwe partijen als Forum voor Democratie in Nederland?). En dan die dekselse politieke correctheid met die malle identiteitspolitiek, de Zwarte-Piet obsessie. Nou, dat zou toch wel gauw overwaaien! Want malligheid is natuurlijk altijd maar van korte duur, zo bekten de andere vogeltjes.
In 2018 zijn de maskers afgevallen van de leiders die weliswaar al niet geliefd waren, maar eerder niet zo zichtbaar buiten de politieke ruimte vielen. Ik zag vorige week een EU-vlaggetje staan bij iemand thuis en kreeg een soort omgekeerde déjà-vu. Ik zag een toekomst in een nanoseconde waarin die vlag stond voor onderdrukking, vervolging en vernietiging — was het niet al zo? Ik schrok — van mezelf, maar wist ook dat ik kon vertrouwen op wat de EU ons zal dit jaar zelf had laten zien: spierballentaal tegenover de volken van onze landen, die zich democratisch verzetten tegen teveel invloed en bemoeienis, klimaatgekte en ongebreidelde immigratie, met de gele hesjes als gevolg. Een dreigende toon tegen de VS, die vooral via de mond van Macron werd geuit. Een president die in 2018 ontmaskerd werd als de puppet van de mondiale elite, een man die de VN-agenda, volgepropt met ontwrichtende identiteitspolitiek braaf uitrolt over de voorheen nog gewoon naïeve multiculti-cultuur die in 2018 ineens ‘de onvermijdelijke nieuwe toekomst’ heette. Het was alsof er plotseling een streep ging door alle pogingen hun intenties te verbloemen. Er was haast bij, paniek ook. Pacten werden gesloten, referenda afgeschaft en robot-achtige nieuwe politici geïnstalleerd op bepalende posities.
Macron en Merkel samen waren het die de geschiedenis van Europa, de grondbeginselen en de legitimiteit van de EU tot een aperte leugen omvormden. In 2018 ging de wereld letterlijk ondersteboven functioneren, of beter gezegd: niet functioneren. De media versmolten definitief met de macht, bij elke kritiek sloegen ze harder terug tegen de waarheid. Alle gates downs – het was de schuld van anderen, geen offer was te dol voor het behoud van het narratief dat nu alles kon zijn wat De Agenda bepaalde.
GroenLinks respecteert geen democratie
Censuurwetten traden in werking, ‘Big Tech’ ging openlijk populaire andersdenkenden censureren om de misdaad van een andere mening. Mannen en vrouwen werden ‘sociale constructen’, kritiek op zo’n beetje alles een ‘fobie’ (de nieuwste aanwinst: pedofobie), nepnieuws wat de overheid niet zinde, factcheckers narratief-bewakers, criminelen slachtoffers (en andersom), jihadisten gemiste kansenparels, IS-strijders spijtoptanten, nietskunners overal op de foto in alle bladen in Nederland, beroepsklagers emancipatieprijzen winnaars, racisten anti-racisten, diversiteitspolitiek eenheidsworst, enzovoort. Het algehele gevoel op sociale media en in gesprekken met mensen was: “wanneer houdt dit op?” Of: de hypnotische blik verving definitief de politiek correcte, apathische medemens, die voorheen gewoon wat wilde deugen en nu geen eigen wil meer over had.
Het houdt niet op in 2019. Het verschil is dat we het nu weten. Alles. Wie nu niet ziet dat GroenLinks geen democratie respecteert en wil heersen in Amsterdam, wie nu niet ziet dat Mark Rutte de grootste landverrader van deze eeuw is, wie nu nog niet ziet dat de EU er niet voor ons is, zal niet begrijpen waar die gekkigheid maar vandaan blijft komen. In 2019 zullen meer mensen dan ooit, en zeker meer dan in het afgelopen jaar, wakker worden in die tsunami van ontwrichtende maatregelen die ingezet zijn om verzet onmogelijk te maken en onze wil te breken. Kikkers in een pan op het vuur, en de temperatuur op 31 december 2018 ligt tegen het kookpunt aan.
Voor velen helaas nog een te aangename temperatuur. Nederlanders en Duitsers, de mensen met wie ik het meeste te maken heb, hebben daarvoor zo hun eigen redenen. Duitsers zijn infantiel en lijden tegelijk aan grootheidswaan (begrijp ik ook van Duitsers zelf). Ze zijn nooit volwassen geworden in een wereld waarin ze moreel de baas willen spelen. Dat maakt ze willige werktuigen voor een EU die aan zichzelf denkt, aan de Nieuwe Wereldorde waarin ze politieagentje over iedereen mogen spelen.
Vluchtig plezier
En dan Nederlanders, constant verleid tot vluchtig plezier. Alles moet in harmonie en niets mag de goede sfeer verpesten. In dat klimaat worden ongemakkelijke waarheden weggelachen of gepest en is elke vorm van tegendraadsheid of autoriteit, behalve als die door de elite is goedgekeurd, een ‘zoveelste mening’ die elke domme BN’er mag overstemmen met Saskia Noort-sentimentaliteit.
Maar goed, nog even over mijn gevoel, mijn sentimentaliteit dus, die aan het eind van het jaar oplaait. Behalve dat ik mijn gezin bewaak als een leeuwin, en een onbezorgde tijd met hen wil doorbrengen (wat ik ook doe), voel ik ook dat het gewicht van alle verschuivingen dit jaar meegaat. In 2019 ga ik een andere wereld in dan in 2018. Een van er op of er onder. Een van vrijheid of een nog grotere hap eruit. Een van het praktiseren van vrijheid tegen de kolkende stroom in.