Mussen van beton op de uitkijk voor terreurvrachtwagens

Vijf mussen gemaakt van beton – elk zo’n twee meter lang van de snavel tot de staart en bijna twee ton zwaar – moeten de kerstmarkt van het Duitse stadje Ulm gaan beschermen tegen terroristische aanslagen.“Zodat er geen vrachtwagen in kan rijden”, zei een woordvoerster van de stad tegen een krant. En: “Het gaat niet om meer, maar om een móóiere bescherming”.

Ulm: Hier sollen Betonspatzen den Weihnachtsmarkt vor Terror schützen https://t.co/dTt9TwxAYv pic.twitter.com/cFNvt4R8sP

— WELT (@welt) 28 november 2018

Vorig jaar nog versierde lokale bestuurders betonnen Merkel-lego met rode strikken, of spoten er graffiti op: ‘Vrolijk’. Het was te verwachten dat er creatievere oplossingen zouden komen. Wie eenmaal accepteert dat christelijke tradities in eigen land niet meer zonder reëel levensgevaar gevierd kunnen worden, zal van de nood een deugd maken.

De keuze voor de betonnen mus, de passer domesticus, het symbool van huiselijkheid — en in de iconografie het symbool van de wulpsheid — is een perfecte reflectie van de coping-mechanismen die worden gehanteerd om de werkelijkheid uit de publieke ruimte te houden. Niet zozeer door het gevaar te ontkennen, niet om Duitsers te laten wennen aan de veiligheidsmaatregelen – de aanwezigheid van politie met automatische geweren tussen de kerstlichtjes en aan de gespannenheid bij elk geluid van vallend glas of geschreeuw – maar door een contrast op de uitkijk te zetten. Vrije vogels met hun snavels in de lucht. Tjilpen tegen terreur. ‘We zijn weerloos maar we herinneren ons de vrijheid.’

Huiselijkheid en wulpsheid zijn ook nog eens exact wat bedreigd wordt door de radicale islam. Het gemeenschappelijke leven in huis, als onderdeel van een grotere gemeenschap is het sterkste wat de mens kan maken: het gezin, de buurt, onderlinge solidariteit. Dat mensen in hun huizen gejaagd worden door onveiligheid en onzekerheid, is dat niet. En ook sensualiteit, erotiek en zinnelijkheid lijken afwezig in de moderne samenleving. Deze week nog werd een reclamebord weggehaald waarop een vrouwelijke atleet stond in hardloop outfit: te bloot. Ook het functionele bloot is al te wulps voor linkse puriteinen die niet voor niets de islam een warm hart toedragen.

‘De mus is het symbool van de stad Ulm,’ zei de woordvoerdster ook nog. Dat we symbolen zijn gaan gebruiken als verweer tegen de vijand in plaats van de wapens waarop ze vroeger stonden, is tekenend. Het symbool van Berlijn is overigens de beer, maar dat was misschien geen ‘mooie’ keuze geweest, te veel tanden. Op de plek van de aanslag in 2016 is daarom gekozen voor meer dan honderd vierkante ‘Gitterkorben’ – ijzeren manden met zandzakken erin, die samen een lange rij vormen. In de media werd gesproken over een ‘Gluhwein-fort’. Dat heb ik dan liever, dat klinkt meer als wat het is. Een muur waar alleen drank tegen helpt.