Bij woke is de issue nooit de issue

Sietske Bergsma

27 mei 2024

Wie spelen een centrale rol bij het organiseren van geweld en het laten escaleren van de huidige studenten protesten?

De gespannen situatie op de Nederlandse universiteiten houdt voorlopig nog aan. Reden voor UvA professor en financieel geograaf Ewald Engelen om de studenten eens even stevig toe te spreken. Dit deed hij in een artikel in de Groene Amsterdammer, waarin hij demonstranten opriep zich te distantiëren van “de vandalen”. Op dezelfde dag verscheen een interview van journalist Wierd Duk met universitair docent bestuurskunde aan de Vrije Universiteit, Jelle van Baardewijk. Ook hij heeft inmiddels door dat de protesten vooral een aanval op de universiteit zelf zijn. Hij zegt: “Ik merk dat de demonstranten helemaal niet uit zijn op een dialoog. Zij beweren aan de ‘goede kant van de geschiedenis’ te staan, de andere kant is dus fout. Universiteiten, zeggen zij, moeten uitkijken niet ‘medeplichtig te worden aan de genocide door Israël’. Ze gebruiken hele grote woorden, hyperbolen: genocide, onderdrukking, kolonialisme. Het is moreel hyperventileren wat zij doen.”

Je zou verwachten dat naast Van Baardewijk en Engelen meer docenten en hoogleraren opstaan om hun afkeer uit te spreken van het vandalisme, het geweld en de ontwrichting die honderden jongeren, uit binnen- en buitenland, de afgelopen weken teweeg brachten. Colleges konden niet gevolgd worden, straten werden opengebroken en de ME moest er aan te pas komen. Maar belangrijker nog, is dat de kritiek verder moet gaan dan dat, verder ook dan wat deze twee docenten als de oorzaken aanwijzen. Engelen slaat de plank zelfs volledig mis door te schrijven dat de pro-Palestina­demonstranten zich terecht uitspreken tegen “de grootste massaslachting van de 21e eeuw”. Hij snapt “heel goed waarom dit voor deze generatie studenten de allesbepalende morele toetssteen is geworden”.

Deze studenten worden niet geleid door moraal. Of, zoals Van Baardewijk impliciet stelt, door onkunde, omdat de universiteiten zouden hebben gefaald echte debatten te organiseren over het Israël-­Palestinaconflict. Ik verbaas me over de weigering de gebeurtenissen te zien in het licht van de woke revolutie, waarin ‘de issue niet de issue is’ en de ontwrichting het doel zelf. Hij zegt: “Waarom is Israël zo’n projectiescherm? Wél kritiek op Israël en niet op Qatar, een land waar van alles mis mee is? China en de Oeigoeren, waarom geen boycot? Hoe leg je dat uit?”

Omdat China en Qatar de gemoederen niet bezighouden, omdat de woke beweging een cult is die zich tot het anarchisme-communisme-jihadisme heeft bekeerd. De selectieve verontwaardiging van de – met name rellende – studenten is niet het probleem. Dat er een “morele toetssteen” is ‘overgewaaid uit de Verenigde Staten’ ook niet. Net als bij de “overwegend vreedzame” Black Lives Matter-protesten in de zomer van 2020 hebben we te maken met externe agitatoren – professionele radicalen en organisaties, marxistisch-leninistische revolutionairen en Palestijnse en islamitische radicalen. Ze spelen een centrale rol bij het organiseren van geweld en het laten escaleren van de protesten. Zo ook de anti-Israëlprotestcampagne die vrijwel onmiddellijk na 7 oktober 2023 begon. Dit grotendeels gedecentraliseerde netwerk van agitatoren wordt op zijn beurt politiek en financieel ondersteund door een enorm web van progressieve non-profitorganisaties, ngo’s, ‘dark-money groups’ en stichtingen die uiteindelijk worden gesteund door grote gelddonateurs die (in ieder geval in de VS) banden hebben met de Democratische Partij. Aan de andere kant van de oceaan zijn ze daar allang achter, waarom blijven we in Nederland zo hangen in de sfeer van ‘goede bedoelingen’? De naïviteit is niet te harden.

Woke als politiek middel tot het omverwerpen van het toch al wankele, maar nog overwegend nationalistische, kapitalistische en christelijke Westen is nu al een jaar of tien oud, maar onze beste duiders zijn misschien wel hun meest gewillige slachtoffers en doorgeefluiken, nog steeds. Volgens het principe van de these-antithese-synthese (Hegel), het reageren op protesten door om debat en bemiddeling te vragen, bijvoorbeeld, kan de vernietiging van binnenuit zo verder oprukken. Het doet er niet toe of de studenten een punt hebben (wat ik niet vind, maar Engelen wel), want elke vinger die je geeft, is een hand op hun hakblok. Woke bestrijd je met zero tolerance, met een gedegen begrip van de machten en de doelen die erachter steken. Stop feeding the monster, zou ik willen zeggen tot besluit. Dan is hun verhaaltje namelijk snel uit.