Hip christendom?

Hoe kan het dat zo veel wakkere mensen ineens into religion zijn? Die vraag zag ik voorbij komen op X en ook elders in de nieuwe media is er de laatste tijd aandacht voor deze vermeende trend. De kwaliteit van de antwoorden stelt alleen teleur. Dat heeft alles te maken met vooroordelen, de focus op de voorkant van het verschijnsel ‘religie’ en de slechte reputatie van ‘de waarheid’ in de wakkere wereld. Wie niet into it is, ziet slechts een volgende wanhopige afslag naar zingeving, naar verbinding, erkenning van het gelijk en zelfs naar radicalisering. “Hoe kunnen uitgerekend wakkere mensen nou weer in sprookjes gaan geloven”, las ik ergens.

Met name de bekering van de Amerikaans-Nederlandse radiomaker Adam Curry en Brits acteur Russell Brand valt op, niet in de laatste plaats omdat dit nogal openlijk, vanuit onverwachte hoek en met veel zendingsdrang gebeurt. Brand viel onlangs in het bijzijn van de Canadese psycholoog Jordan Peterson voor een volle zaal op de knieën en begon het Onze Vader te bidden. Curry is volgens zijn dochter “een Jezus-freak” geworden. Internationaal opiniemaker Eva Vlaardingerbroek maakte haar bekering tot het katholicisme ook publiekelijk bekend en dichter bij huis zie ik meer kennissen en vrienden, onder wie juriste en activiste Isa Kriens, een nieuwe vorm en betekenis geven aan ‘wakker zijn’ in wat waar is.

Kriens doopte het bestaande christelijk cultuurlandschap vindingrijk om tot “Christenland”, bekritiseert wat zij daar ziet en begon een community voor mensen die “nog niet uit de Jezus-kast” zijn. Ze rekende moedig af met het idee dat iedereen vooral zijn of haar eigen waarheid moet vinden en doorbrak daarmee het isolement waar veel wakkere mensen sinds corona in terecht waren gekomen. Het isolement van losse eindjes en voortdurende twijfel. Er blijkt vraag te zijn naar Het Woord. Mijn eigen ervaring is ook dat een persoonlijke zoektocht niet zonder hogere waarheid kan, om het simpele feit dat de Bijbel al heel veel huiswerk voor ons heeft gedaan. We zijn getuige van de cross-over tussen onze zelfoverschatting en God die dat zware, ijdele werk uit handen neemt.

De oplettende lezer heeft hopelijk door dat deze mensen, waaronder ikzelf, niet ‘into’ zomaar een religie zijn. Het christendom herleeft in het seculiere Westen en onderscheidt zich van religie in het algemeen. Geen onbelangrijk detail, want zolang als ik mij kan herinneren, was dat nou juist het geloof wat je alles behalve vanaf de zijlijn koos als je modern, modieus en spiritueel ontwaakt wilde doen.

De kerk ging decennialang onder schandalen gebukt, werd als een verstikkend, dogmatisch instituut beschouwd en liep in hoog tempo leeg. De versierde kerstboom en paastak bleef over. Ondertussen vlogen de Boeddha’s over de toonbank bij Intratuin, werd de Koran door nieuwe gelovigen meestal opgepakt omdat ze in een gemengd huwelijk stapten en was in ‘iets’ geloven ook lange tijd intellectueel en ‘waar’ genoeg. Om nog maar te zwijgen over de meest populaire en geaccepteerde religie, het atheïsme, waar ik als dochter van een atheïst best oren naar had. Daarmee kon je prima voor de dag komen. De wetenschap, het humanisme, de rede en het verstand was de volleerde religie. God had lange tijd het nakijken. Het atheïsme bleek echter niet bestand tegen het verlies aan vertrouwen in die menselijke doe-het-zelf moraal. Die moraal botst momenteel op een grote leegte en deze tijd biedt daarvoor de grootste bewijzen. De begrippen goed en slecht, liefde en haat, rechtvaardigheid en onrecht gaan allemaal met de billen bloot, geen macht op aarde heeft er vat op.

Ik begrijp dus heel goed waarom het christendom herontdekt wordt en ik begrijp ook waarom dit bij ‘wakkere’ mensen gebeurt. Reacties zoals “het biedt houvast”, “ze geloven uit angst” en andere typische reflexen die voortkomen uit wat ik net beschreef, herken ik niet. Russell Brand is misschien wat commercieel christelijk, Curry wat veramerikaniseert, Vlaardingerbroek wat activistisch, maar daaronder broedt een breder, diep ontwaken en willen weten waarom de wereld en de werkelijkheid zich gedraagt en ontvouwt zoals het doet. Dit waren 666 woorden, een teken om daaraan voorbij er nog een ding over te zeggen: in al die jaren wakker zijn heeft niets mij meer gebracht dan het geloof.