Duitse machtspartijen op de hielen gezeten door AfD

“Wir sind die Gewinner, aber nicht der Sieger,” sprak de Brandenburgse AfD-leider Hans-Christoph Berndt (rechts op de foto) nadat de sociaal-democraten (SPD) afgelopen zondag in zijn deelstaat nipt van hem wonnen bij de deelstaatverkiezingen. “We hebben wel flink gewonnen, maar zijn niet de overwinnaar,” bedoelde hij. Maar dat is nog maar de vraag. De SPD werd dan wel de grootste met 32 procent van de stemmen, maar kreeg er een groter probleem voor terug: politieke verantwoordelijkheid en invloed zonder perspectief en handelingsruimte. Een pyrrusoverwinning in de volle schijnwerpers.

Een pyrrusoverwinning is een overwinning die zoveel inspanning kost dat ze dezelfde uitwerking heeft als een nederlaag. Je kan spreken over een tactische overwinning terwijl een strategische nederlaag is geleden. Het is een succes dat tegen een te hoge prijs wordt gekocht. Der Sieger is hier wel degelijk de Alternative für Deutschland, onder leiding van Alice Weidel, omdat hun politieke tegenstanders casino kartelpolitiek spelen, en hun inleg bestaat uit al hun principes, hun geloofwaardigheid en hun oorspronkelijke achterban. Die laatste wordt slechts nog functioneel ingezet om de rijen te sluiten.

Na deze derde Duitse deelstaatverkiezing in korte tijd is duidelijk een kentering waar te nemen. Kiezers hebben genoeg van de huidige landelijke politiek, vooral van de partijen die momenteel de landelijke Stoplicht-coalitie vormen (sociaal-democraten, liberalen en de Groenen). Het enige licht wat momenteel op groen lijkt te springen is die op de weg daar ver vandaan. De enige reden waarom de SPD onder leiding van de huidige premier van Brandenburg, Dietmar Woidke (SPD), toch nog kon winnen is omdat hij kiezers chanteerde: “Als wij niet winnen ga ik weg” en implicieter: als AfD de grootste wordt is dat het einde van de democratie. Met name oudere kiezers voelden het als hun morele plicht om strategisch op de SPD te stemmen.

Ongeveer hetzelfde gebeurde eerder deze maand in Sachsen en Thüringen waar de CDU (“maak ons groter dan de AfD!”) alle kiezers wegsnoepte van de linkse partijen. En in het geval van Thüringen won de AfD alsnog.

Maar zoals gezegd, de partijen die nog min of meer overeind blijven staan leveren daar hun ziel voor in. Ze hadden in de afgelopen jaren al veel (impopulaire) extreem-linkse agenda’s overgenomen, van klimaat, tot woke en Willkommen. Terwijl zelfs de jeugd de radicaal linkse partijen letterlijk links laat liggen. Hoe manoeuvreert de SPD en de CDU zich daar nu uit? Door rechtsere retoriek uit te slaan? Door alles wat links is te bashen? Precies dat gebeurt nu. Maar dat helpt uiteindelijk vooral de AfD, die de taboes als sneeuw voor de zon zien verdwijnen.

Vergis je niet, Duitsland heeft de afgelopen decennia behoorlijk geworsteld met de waanzin van de Groenen. Een wat vage, diffuse factie binnen het progressieve establishment, die van Merkel snel veel macht kreeg. Net als GroenLinks-PvdA in Nederland maken ze zich zorgen over CO2-uitstoot, werpen ze zichzelf op als verdedigers van de rechten van raciale en seksuele minderheden, steunen ze massamigratie en cultiveren een uitgesproken internationalistische politieke visie. Er gebeurt nu iets vreemds en onverwachts met hen: ze zitten in de verdediging en opeens haat iedereen ze. In Oost-Duitsland zou je zelfs kunnen zeggen dat ze regelrecht instorten. De partij van de toekomst is nu aan het verwelken.

Maar wat voor soort politiek zal er dan in hun plaats komen? Deze vraag is enorm belangrijk, omdat de Groenen niet zomaar een politieke partij zijn. Ze richten zich op een specifieke elite, die zich onderscheidt door morele doctrines en pseudo-religieuze overtuigingen. Om te begrijpen wat er met hen gebeurt, moeten we ons eerst afvragen waar ze vandaan komen en wie ze zijn. Klassiek links heeft zich op praktisch niveau altijd onderscheiden door het nastreven van tactische hoog-laag allianties. In dit schema beloven linkse elites aan de top van de samenleving kansarme groepen aan de onderkant een deel van de rijkdom en privileges die door het midden zijn vergaard.

Tegen het einde van de 20e eeuw begon links zichzelf te verrijken, en werd langzaamaan het moderne links dat bevrijd is van sympathie voor een specifieke onderklasse. Politiek interessanter werd het om economisch en sociaal onrecht over de hele wereld te omarmen (en zogenaamd op te lossen). De Duitse onderklasse, nationaal maar abstract, gaf niet langer vorm aan hun politiek. Voor mensen met geld en status was het ‘groenisme’ veel veiliger dan de hoog-laag allianties in stand houden, waarin mensen zich nog wel eens gedupeerd voelen en verhaal kwamen halen. Het groenisme hield het gepeupel echter op afstand, en dus adopteerden de sociale elites het snel als hun hofreligie.

Dat het gepeupel op afstand moet blijven is niet veranderd, sterker nog, het is cruciaal voor de gevestigde orde, waar die elite zoveel invloed op heeft, dat het volk zich geen dingen in het hoofd haalt. Met het vertrek van de moderne én oud linkse partijen (die Linke) zullen de doctrines via de middenpartijen aan de beademingsmachine moeten. Teveel mensen zijn afhankelijk geworden van groenisme en multiculturalisme. Duitsland heeft er zelfs haar hele industrie voor opgeofferd! Wie gaat er nu verder met de utopische technocratische agenda? Landelijk peilen de Groenen ook al op een punt onder de kiesdrempel, dus wie gaat deze diep gehate club zo onopvallend mogelijk nieuwe baantjes geven?

En dit is dus waar de SPD en de CDU hun laatste geloofwaardigheid zullen moeten verkopen. Waar ze hun achterban eerst een aantal maanden zullen moeten voorliegen en chanteren, waar ze de haat en de angst voor de AfD nog verder zullen moeten opstoken, om nog tenminste tot aan de verkiezingen aan een meerderheid in de Bondsdag te kunnen komen. Maar als de AfD ook landelijk gaat klimmen naar de dertig procent (momenteel twintig) dan wordt die meerderheid met het verdwijnen van modern links steeds lastiger te vinden. Want met wie heb je nog overeenkomsten, als je enige overeenkomst is dat je de AfD verafschuwt? Dan heb je niets meer te willen, inhoudelijk, of tactisch. Dan is het slechts nog een kwestie van overleven geworden. En als kiezers iéts niet aantrekkelijk vinden dan is het wel de wanhoop van een gevestigde macht die ze al tot op het bot heeft uitgekleed.

Ook in de noordelijke deelstaat Mecklenburg-Vorpommern is de AfD nu de grootste in de peilingen (met 26 procent). Een ongekende groei ten opzichte van de laatste landelijke verkiezingen in 2021, toen de AfD 10,4 procent van de zetels haalde. Dat percentage zal zeker nog verdubbelen.

Alleen een radicale nieuwe koers kan de grootste partijen SPD en CDU nog redden. Terug naar hun roots, hun achterban, en hun zorgen serieus nemen, of een nieuwe realistische, meer verbindende politiek. Maar als we kijken naar de pyrrusoverwinningen tot nu toe, heb ik daar een hard hoofd in. Zolang de AfD hen op de hielen zit zijn ze vleugel- en optiearm. Er breekt een interessant politiek jaar aan in Duitsland.

Blijf The Fire Online volgen voor meer Duits nieuws en steun mijn werk (ook zodat ik daar ter plekke verslag kan doen)