Coming Out Day: ‘Jezelf’ word je er nooit mee

“Gewoon jezelf zijn. In vrijheid en veiligheid. (…) Vandaag vieren we tijdens Coming Out Day dat iedereen open kan zijn over wie ze zijn”. Aldus VVD-fractievoorzitter Dilan Yesilgöz vandaag op X. Een Tweede Kamerlid van die partij, Eric van der Burg, plaatste een uitzinnige foto van hemzelf omringd door regenboogvlaggen met daarbij de tekst: “Coming Out Day: een dag waarop we extra aandacht besteden aan het feit dat iedereen moet kunnen zijn wie die is”.

Vandaag is het #comingoutday. Een dag waarop we extra aandacht besteden aan het feit dat iedereen moet kunnen zijn wie die is, dat we achter je staan als je uit de kast komt. #levedeliefde pic.twitter.com/79RDqQPgRS

— Eric van der Burg (@ericvanderburg) October 11, 2024

Tal van andere politieke accounts deelde soortgelijke teksten en het hijsen van Pride-vlaggen overal in het land. De dag werd nog verder getooid met het toepasselijke nieuws dat “Nederland inmiddels 2,7 miljoen LHBTQIA-personen telt”. Dat zijn maar liefst 1 op de 5 mensen. Of we dat allemaal even willen geloven. Dit onderzoek lijkt een opmaat naar het systematisch ‘radicaal’ maken van de hetero(norm), maar dat onderwerp vergt meer uitleg en is voor een andere keer.

Over Coming Out, Pride en de woke katalysator erachter heb ik vaker kritisch geschreven. Opvallend zijn de actieve rol van overheid en supranationale organisaties daarin, de armoedige hokjesgeest, de geldstromen, de onderliggende slachtoffercultuur, de selectieve emancipatiedrang, en ga zo maar door. Allemaal relevant, maar laten we even stilstaan bij de kernboodschap van vandaag. Want die is aanjagend, misleidend en destructief. Het klinkt zo positief en onschuldig, maar daarin schuilt de deceptie:

“Jezelf (kunnen) zijn.” 

De gedachte is dat je als LHBTQIA persoon niét volledig jezelf bent totdat je ‘naar buiten komt’ over je seksuele voorkeur. Dan wél. En dat dit ‘jezelf zijn’ in alle vrijheid en veiligheid moet gebeuren, waarbij de samenleving een soort geritualiseerd ontvangstcomité met juichende supporters is die jou welkom heet in jezelf zijn-land. Op geen enkel ander terrein van het leven is er zo’n bovenmatige, hysterische belangstelling voor ‘kunnen zijn wie je bent’.

Die urgentie en aandacht wordt nergens anders gevoeld. Niet voor je politieke opvattingen, niet voor je talenten, niet voor je daden als mens. Wie ‘uit de kast komt’ als PVV of FVD stemmer kan rekenen op misprijzen, uitsluiting en demonisering. Er wordt ook nooit iets losgelaten over wanneer dit ‘trotse’, collectieve streven naar jezelf zijn via de nieuwe seksuele moraal van ‘anything goes’ dan af is. Zeker is wel dat er een oneindige hoeveelheid respect, goedkeuring en lof voorradig is, want dapperheid meten we nu af aan afwijken van de (seksuele) norm en die is nog lang niet genoeg vernietigd.

Niet alleen moet iedereen die ín de kast zit eruit komen, het voelt bijna alsof de Pride brigade bereid is achter de kasten te gaan zoeken, een heuse razzia op kwetsbare tieners en volwassenen. Vergeef me mijn vergelijkingen en doemdenken maar begeven we ons nu niet op het pad waarbij niét radicaal, reactionair hetero zijn ook een soort LHBTQIA wordt? De anti-norm als norm? Hoe anders verklaren we dat belachelijke hoge getal van 2,7 miljoen ‘homo’ Nederlanders? Andermans ‘zichzelf worden’ wordt zo onlosmakelijk verbonden met jezelf wegmaken. Paradoxaal nietwaar? Of is dat niet gewoon waar liberalisme ons heen voert? Het bevrijd worden van jezelf, achterblijvend met slechts een ‘genderidentiteit’? 

Voor mij staat een ding vast. De ideologisch gedreven gerichtheid op gender en seks als ultiem kader voor je identiteit, dat openlijk en in volle glorie getoond moet worden, voor het oog van deuggeile vlaggenhijsers, heeft helemaal niets met jezelf zijn of worden te maken. Dat iemands zelfvertrouwen gevonden kan worden in het delen van je geaardheid, waarna er een soort bevrijding zou plaatsvinden, is misschien wel een van de grootste dwalingen van deze tijd.

De verlokking leidt eerder naar de eenzaamheid van de groep, die van de losse letters die eigenheid suggereren, als een keuze op een McDonalds menukaart. ‘Eigenheid’ bovendien door de ogen van de respect-gevende tolerantie brigade, die verder geen woord wil wisselen met een mens uit een stuk. Hier ligt geen eervolle weg naar een bestaan als krachtig individu die nou juist bevrijd is van zichzelf, in plaats van er in opgesloten zit, eendimensionaal en zonder context. Coming Out Day gaat over mensen (van de ene) in een andere kast opsluiten, die van de verheerlijking van het zelf, van een opgeblazen ego. 

In zijn boek De ziekte tot de dood schrijft filosoof Søren Kierkegaard dat het menselijk hart zijn identiteit normaal gesproken bouwt op iets buiten God. “Geestelijke trots is de illusie dat wij in staat zijn om ons eigen leven te leiden, ons gevoel van eigenwaarde te bepalen en een doel te vinden dat groot genoeg is om ons leven zin te geven zonder God.”

Datgene in het middelpunt zetten (‘Pride’), wat oorspronkelijk gevuld moet worden met iets groters dan jezelf laat alsnog leegte achter. Het ego bevangen door trots blijft voortdurend hongerig en om aandacht vragen voor wat onbevredigd blijft, wat resulteert in nare, depressieve gevoelens. Je gevoel van eigenwaarde, niet zozeer het gebrek er aan, maar juist een teveel ervan, trekt voortdurend de aandacht. In onze maatschappij wordt ons wijsgemaakt dat dit opgeblazen gevoel werkelijk betekenis en waarde heeft, en dat de buitenwereld schuldig is als er onvoldoende erkenning of bevestiging volgt. De woke beweging, en in het bijzonder Pride, is vooral schuldig aan het wekken van die verwachting. 

Wat er zeurt in ons binnenste — gevoelens van miskenning, onzichtbaar zijn, inadequaat zijn, ook op seksueel of relationeel gebied — is niet per definitie onze aandacht waard, dat geldt voor al onze emoties, driften en verlangens. Ze komen en gaan, niet door de mate waarin onze omgeving ons afwijst of accepteert ‘zoals we zijn’ maar door juist minder met onszelf bezig te zijn. Door ‘jezelf zijn’ te zien als iets wat je nog moet worden, met je acties, met je inzet en betrokkenheid bij zaken groter dan je social media profiel of je interesses in de slaapkamer. Je kan alleen de vlag in jezelf hijsen, niemand anders doet het voor je, en niemand hoeft hem ook te zien.

Wie zichzelf echt een beetje kent of wil worden weet ook dat het al te aanwezige ego vooral probeert om zichzelf te vergelijken met anderen. Dat er steeds gekkere letters bijkomen in de LHBTQIA bewijst dit.  En trots (nota bene de essentie van ‘Pride’ en ‘Coming Out Day’) is altijd concurrerend, zegt ook C.S. Lewis in zijn boek Onversneden Christendom. ‘Trots’ zijn op je seksuele geaardheid is daarmee een dubbele misleiding. Je verwart trots met eigenwaarde, en je bouwt die zogenaamde eigenwaarde op uitgerekend datgene wat je niet buiten jezelf om verkregen hebt. Jezelf worden is dan niets meer dan een gevangenis om een kwetsbare identiteit bouwen, waarbij de cipiers spelen alsof je je elk moment gaan bevrijden. Op Coming Out Day! 

Bevrijd jezelf van je zelf, het zelf wat overheden graag zien en accepteren, en richt je ogen omhoog en naar opzij. Waar de regenboog geen ideologische vlag is maar een speling van het licht.

Een leestip tot slot: ‘Bevrijd van je zelf’ van de Amerikaanse predikant en invloedrijke spiritueel leider Tim Keller, die mij deed nadenken over de illusie van jezelf zijn. En me in staat stelde om helemaal mijzelf te zijn in dit artikel.